PAMIĘĆ

Dotychczasowa dyskusja w tej kategorii jest, w pewnym sensie,  kontynuacją wieloletniej już publicznej dyskusji i wielu badań w tym zakresie, w celu operacjonalizacji zdobytej wiedzy i wykorzystania jej zarówno dla ochrony dziedzictwa kulturowego tego ważnego miejsca na świecie (aplikującego o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO) jak również wzbogacenia aktualnych i przyszłych procesów rozwojowych i inwestycyjnych.

 

Oto prezentacja aktualnej dyskusji:

Anna Szynwelska z Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia zwróciła szczególną uwagę na realizowany już przez Miasto Gdańsk program operacyjny Kultura i Czas Wolny, a w szczególności, priorytet “Sztuka w przestrzeni publicznej”, przytaczając jego główne założenia, że „bardzo ważnym elementem Strategii jest dbałość, wspieranie i wzmacnianie wszystkiego, co stanowi specyfikę i genius loci Gdańska, materialne i niematerialne dziedzictwo miasta, sfery budujące zarówno tożsamość gdańszczan, jak i zewnętrzny wizerunek Gdańska. Należałoby zadbać o wprowadzenie programu służącego edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych na temat dzielnicy, pielęgnowanie wiedzy z zakresu dziedzictwa stoczni gdańskiej i tożsamości miejsca – organizowanie warsztatów artystycznych, oprowadzań z lokalnymi przewodnikami, spotkań, sympozjów o tematyce historycznej, nawiązujących do historii miasta i dzielnicy.

Dr Marek Barański z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku uważa, że nowa dzielnica na terenach postoczniowych powinna się zmieniać i rozwijać zgodnie z gdańską, tradycyjną zasadą nec temere, nec timide, a więc w sposób innowacyjny, ale i zrównoważony, z poszanowaniem oraz wzmocnieniem istotnych elementów – materialnych i niematerialnych. Rozwój ten powinien postępować stopniowo, w sieci powiązań i relacji do innych, bliższych i dalszych elementów: obiektów, miejsc, regionów, państw, wydarzeń i przede wszystkim ludzi z ich wspomnieniami, emocjami i zróżnicowanymi potrzebami, które jako swego rodzaju zewnętrzne nośniki pamięci – stanowią o tożsamości i integralności tego miejsca. Nie oznacza to, że ta nowa dzielnica Gdańska powinna stać się wyłącznie przestrzenią ekspozycyjną zespołów i obiektów zabytkowych, tak jak i nie powinna powstawać – niczym Haussmannowska przebudowa Paryża – zupełnie od nowa. Stopniowe tempo oraz odpowiednie wyważenie procesu zmian jest tu kluczowe dla podtrzymania autentyczności i konkurencyjności nowej dzielnicy.

Janusz Chilicki, przedstawiciel grupy aktywistów NIE dla burzenia Stoczni Gdańskiej pragnie powstania nowoczesnej dzielnicy na terenach postoczniowych, zbudowanej w duchu zrównoważonego rozwoju, z zachowaniem i pielęgnowaniem dziedzictwa kulturowego tego terenu, w tym przede wszystkim układów przestrzennych i zabytków architektury i techniki. Sugeruje, by zespołu zachowanych budynków i elementów infrastruktury przemysłowej, dodać dźwig pływający, który użytkowany był w porcie i stoczniach gdańskich od 1905 roku do około 1945-46 roku oraz brał udział m.in. w odbudowie Mostu Tczewskiego. Po wojnie trafił do Niemiec i zachował się do dziś w Muzeum Morskim w Rostocku. Podobną atrakcją mógłby być wydobyty niedawno zabytkowy Latarniowiec, który zatonął kilka lat temu w jednym z doków Stoczni Gdańskiej.

Filip Ignatowicz, artysta multimedialny i reżyser uważa, że Stocznia jest bardzo ważnym pejzażem, który w znacznej części koniecznie powinien pozostać, żeby jak najwięcej stoczniowego genius loci przekazać przyszłym pokoleniom. Oprócz budynków, zaadoptowanych do nowych funkcji, Filip pragnie zachować kompleksową identyfikację wizualną tego obszaru, która wpływa i kształtuje unikatowy charakter tego miejsca – jego swoiste zdobnictwo, „ornamenty”, które powstawały w formie niezamierzonego wzornictwa i grafiki przemysłowej. Podoba mu się patyna Stoczni, jej tekstury, poczucie ruiny i nieużytku. Filip marzy, żeby zachować autentyczne stoczniowe latarnie i inne elementy oświetlenia, jako część tradycji miejsca.

Aneta Lehmann, architektka wnętrz z kulturoznawczym zapleczem marzy, aby zachować istniejącą architekturę i infrastrukturę przemysłową (dźwigi, suwnice, nawierzchnia, tory kolejowe itp.) oraz zaadoptować zastane elementy na potrzeby nowych inwestycji w zgodzie z tożsamością miejsca (w tym estetyką, kubaturą itp.). Otwarcie tego obszaru oraz bezpośredni dostęp do dziedzictwa dla niezależnych zwiedzających umożliwiłoby m.in. edukację historyczno-tożsamościową.

Karol Spieglanin z Forum Rozwoju Aglomeracji Gdańskiej apeluje, aby całą oryginalną tkankę, włącznie z instalacjami technicznymi, zachować i wkomponować we współczesną, wielkomiejską zabudowę. Odwołuje się przy tym do wzorców zachodnich takich jak słynne Hafencity, ale przywołuje też za przykłady mniej znane, współczesne realizacje np. z Tallinna. Architektonicznie, nowa zabudowa musi komponować się z historią miejsca, tak jak np. ECS. Nie jest to miejsce na białe bloki pokroju Bastionu Wałowa, czy kolorowe pseudo-kamieniczki projektowane w Gdańsku wręcz hurtowo.

Roman Sebastyański, urb-artysta oraz inicjator Kolonii Artystów w Stoczni Gdańskiej, pragnie aby twórczo pamiętać i kontynuować piękną stoczniową tradycję niewielkich, intymnych ogródków, zakładanych i pielęgnowanych przez ciężko pracujących Stoczniowców, którzy znajdowali chęć i czas, żeby w wolnych chwilach, przy halach w których pracowali, zakładać i pielęgnować przez wiele lat niewielkie ogródki, pełne kwiatów, ozdobnych krzewów i drzew, w tym również owocowych (głównie jabłoni). Była wśród nich, na przykład, sławna suwnicowa – Anna Walentynowicz. Kolejną lokalną tradycją tego miejsca jest ruch pieszy i rowerowy, jak również za pomocą niewielkich pojazdów elektrycznych. Pamięć tego miejsca wpisana jest również w oryginalne nazewnictwo gęstej, historycznej siatki ulic, odwołujące się do stoczniowych zawodów: Narzędziowców, Traserów, Niterów, Kadłubowców, Monterów, Odlewników, Kotlarzy, Transportowców, Malarzy, Stolarzy, Rurarzy, Elektryków, Wyposażeniowców itp. Zachowanie tej tradycji, stanowiłoby również kontynuację średniowiecznej gdańskiej tradycji upamiętniania charakterystycznych i ważnych zawodów, widoczną na terenie historycznego śródmieścia w nazwach takich ulic, jak: Kotwiczników, Słodowników, Złotników, jak również Powroźnicza, Stolarska, Kaletnicza, Chlebnicka, Tokarska, Ławnicza, Tkacka, Rzeźnicka, Sukiennicza itp.

Magdalena Zakrzewska-Duda, Główny Specjalista ds. Partnerstw Strategicznych w Nadbałtyckim Centrum Kultury marzy o kontynuacji morskiego DZIEDZICTWA, poprzez stworzenie nabrzeża oraz uliczki, nawiązujących do stoczniowego, portowego lub rybackiego charakteru, z warsztatami rzemieślniczymi dla żaglarzy, odzieżą żeglarską, knajpkami z lokalną żywnością (wędzoną rybą itp.).

Dr Waldemar Affelt, członek Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków (ICOMOS), jak również Głównej Komisji Konserwatorskiej i Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN, uważa że cały zachowany zespół zabudowy dawnych terenów stoczniowych zasługuje na objęcie ochroną prawną jako zabytkowy. Utrzymanie surowego charakteru przemysłowego całego terenu byłej Stoczni Gdańskiej, chronionego wpisem obszarowym jest niezbędne, podobnie jak opracowanie jednolitego systemu opisu poszczególnych budynków przy pomocy paneli zawierających tekst oraz materiał ilustracyjny. Na każdej planszy należy umieścić powtarzalny plan sytuacyjny Stoczni Gdańskiej z zaznaczonymi polami obiektów budowlanych wyburzonych po 2005 r. oraz miejscem danej hali na linii technologicznej budowy statków (ciąg produkcyjny od placu składowego blach po nabrzeże wyposażeniowe). Różnorodność budynków (w tym ich wnętrz) wykonanych w indywidualny sposób zależnie od programu funkcjonalno-użytkowego i dostępnych rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych w roku ich budowy stanowi wartość samą w sobie. Ciekawym rozwiązaniem są np. dwie hale o ruchomych odeskowanych szczytowych ścianach zewnętrznych pierwszego piętra, pozwalającym na wyjazd suwnic pomostowych na zewnątrz. Podczas rewitalizacji terenu należy zachować cały istniejący stan oraz zapewnić dostęp do wszystkich wnętrz. Wszelka budowa wewnątrz istniejących budynków powinna unikać dostawiania do ścian zewnętrznych oraz wprowadzenia podziałów poziomych stropami innymi, niż obecnie zachowane, aby umożliwić ich swobodny ogląd od wewnątrz. Zaleca się ewentualne wstawienie niezależnej i samoistnej superstruktury z ewentualnymi podziałami poziomymi, ale z zachowaniem dystansu wobec istniejących ścian. Wyposażenie i wystrój zachowanego punktu opieki zdrowotnej (schron?) w piwnicy budynku Mlecznego Piotra należy poddać pracom konserwatorskim, a interpretacja powinna omawiać ten aspekt funkcjonowania wielkiego zakładu przemysłowego w czasach „zimnej wojny”. Uczytelnienie  pierwotnej funkcji zachowanego żurawia obok Mlecznego Piotra będzie wymagało powtórnego oparcia jego pomostu na ścianie obecnie nieistniejącego budynku, czyli odtworzenie fragmentu belki z torem. W budynku straży pożarnej należy uczytelnić wszystkie warstwy architektoniczne, a znajdujący się obok żelbetowy, monolityczny schron przeciwbombowy na skraju terenu A powinien zostać zachowany i udostępniony do zwiedzania. Na terenie A, ze szczególną uwagą należy realizować rewitalizację basenu dokowego, z uczytelnieniem reliktów dawnych slipów płaskich (torowiska?) znajdujących się prawdopodobnie pod płytką warstwą nasypu. Podobnie należy uczytelnić przebieg kanału wiodącego do hali montażu U-botów oraz obrys tej hali. Należy pozostawić wszystkie zachowane tory kolejowe oraz istniejący fragment estakady przewodów rurowych dla transportu mediów gazowych i wodnych. Ogród kwiatowy w rejonie budynku dyrekcji Stoczni Gdańskiej powinien zostać odtworzony. Należy również uczytelnić wszystkie ślady istnienia ogródków wydziałowych poprzez ponowne ich aranżacje. Centrum interpretacyjne zabytku Stocznia Gdańska będzie wymagało aranżacji stosownej wystawy, np. w zespole hal silników na terenie A (najstarsze budynki o połączonych nawach wnętrz).

Dr Piotr Samól z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej uważa, że dotychczas bagatelizowana wiedza na temat średniowiecznych korzeni Młodego Miasta stawia nowe wyzwania przy zagospodarowywaniu tego obszaru w przyszłości, w tym przede wszystkim ochrony reliktów archeologicznych oraz właściwego udokumentowania ich ewentualnie likwidowanych fragmentów. Jest to szczególnie ważne, ponieważ znaczna część dawnego Młodego Miasta znajduje się obecnie poza obszarem ochrony archeologicznej, co nakłada na inwestorów szczególną odpowiedzialność za to dziedzictwo. Poza reliktami szkieletowej zabudowy mieszkalnej, należy spodziewać się wystąpienia fundamentów kilku obiektów murowanych, jak ratusz, czy pierwszy kościół św. Bartłomieja. Młode Miasto zostało założone przez Krzyżaków w 1380 roku, po wcześniejszym zajęciu i znacznym zniszczeniu Gdańska w 1308 roku. Początkowo jego funkcja miała charakter pomocniczy względem Głównego Miasta – największego portu państwa zakonnego w Prusach, jednak w latach 30. XV wieku doszło do zmiany tej polityki. W efekcie Rada Głównego Miasta doprowadziła do zburzenia Młodego Miasta na początku 1455 roku – jego mieszkańcy musieli przenieść się do innych dzielnic Gdańska, a na samym terenie wprowadzono zakaz zabudowy.

Iwona Zając, artystka wizualna i rezydentka dawnej Kolonii Artystów, zachwyciła się Stocznią już w dzieciństwie, przez co mocno wgryzła się ona w jej duszę. Marzy by Stocznia nie straciła swojej wielowarstwowej tożsamości. Pragnie, aby odkrywana na nowo przez następne pokolenia, nadal zachwycała i inspirowała.

Krzysztof Król, z firmy Ultra Relations, obsługującej projekt Młodego Miasta w zakresie Public Relations, zwrócił szczególną uwagę, że niezbędny jest dialog, który pozwoli w sposób godny upamiętnić dziedzictwo terenów postoczniowych w Gdańsku.

MARZENIA DO SPEŁNIENIA

PAMIĘĆ

1. Zachowanie wielowarstwowej tożsamości Stoczni, poprzez:

– Zachowanie reliktów archeologicznych średniowiecznych korzeni Młodego Miasta oraz właściwego udokumentowania ich ewentualnie likwidowanych fragmentów, które znajdują się obecnie poza obszarem ochrony archeologicznej

– Zachowanie i wykorzystanie (re-use) układów przestrzennych oraz zabytków architektury i techniki ze wszystkich okresów działalności Stoczni (19-wiecznych, międzywojennych, hitlerowskiej, powojennej)

– Zachowanie kompleksowej identyfikacji wizualnej obszaru dawnej Stoczni, która wpływa i kształtuje unikatowy charakter tego miejsca (w tym oryginalnej „patyny”, rdzy, dzikiej zieleni itp.)

– Zachowanie indywidualnych historii-opowieści Stoczniowców (i ich rodzin)

– Zachowanie oryginalnego nazewnictwa gęstej, historycznej siatki ulic, odwołującej się do tożsamości miejsca, w tym nazw stoczniowych zawodów: Narzędziowców, Traserów, Niterów, Kadłubowców, Monterów, Odlewników, Kotlarzy, Transportowców, Malarzy, Stolarzy, Rurarzy, Elektryków, Wyposażeniowców itp.

– Zachowanie i poddanie pracom konserwatorskim oraz udostępnienie do zwiedzania dwóch zachowanych schronów: (1) w piwnicy budynku tzw. Mlecznego Piotra, (o charakterze medycznym); (2)  przeciwbombowego na skraju terenu A, obok dawnego budynku straży pożarnej – jako świadectwa funkcjonowania wielkiego zakładu przemysłowego w czasach „zimnej wojny”

 2. Opracowanie i wdrożenie spójnego systemu prezentacji historii i dziedzictwa kulturowego dawnej Stoczni Gdańskiej, poprzez:

– Stworzenie oddziału Narodowego Muzeum Morskiego w jednej z hal stoczniowych, poświęconego historii polskiego przemysłu stoczniowego, w tym również przeniesienie „Sołdka” w rejon jego budowy (K2)

– Stworzenie opisu poszczególnych budynków i obiektów, zawierających tekst oraz materiał ilustracyjny (powtarzalny plan sytuacyjny z zaznaczonymi polami obiektów budowlanych oraz miejscem danej hali na linii technologicznej budowy statków)

– Uczytelnienie terenu i reliktów dawnych slipów płaskich przy trapezowym basenie dokowym (np. w formie publicznego placu). Użycie zieleni do ukazania obrysów nieistniejących budynków.

– Uczytelnienie pierwotnej funkcji zachowanego żurawia obok Mlecznego Piotra poprzez odtworzenie fragmentu belki z torem oraz powtórne oparcie jego pomostu na ścianie nowego budynku (w miejscu zburzonej hali)

– Odtworzenie ogrodu kwiatowego w rejonie budynku dyrekcji Stoczni Gdańskiej oraz uczytelnienie śladów istnienia ogródków wydziałowych poprzez ich ponowne aranżacje.

– Umożliwienie swobodnego oglądu hal od wewnątrz, poprzez ewentualne wstawianie niezależnych struktur, z zachowaniem dystansu wobec istniejących ścian zewnętrznych i oryginalnego dachu (z ewentualnymi podziałami poziomymi wewnątrz tych struktur)

3. Wprowadzenie programu edukacji dzieci, młodzieży i dorosłych na temat dziedzictwa Stoczni Gdańskiej i tożsamości miejsca, poprzez:

– Zapewnienie bezpośredniego, publicznego dostępu do dziedzictwa kulturowego

– Organizowanie warsztatów artystycznych, oprowadzań z lokalnymi przewodnikami, spotkań, sympozjów o tematyce historycznej, nawiązujących do historii miasta i dzielnicy.

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

359 komentarzy:
  1. Rolandkib
    Rolandkib says:

    Medicine leaflet here. Medicine information provided.
    [url=https://propecia365n.top/#]buy propecia online without prescription[/url]
    Latest medication updates. Medicine guide available.

    Odpowiedz
  2. DanielDroth
    DanielDroth says:

    Get information instantly. Drug overview available.
    [url=https://mexicanxlpharmacy.com/sildalis.html]purchase sildenafil[/url]
    Medication overview available. Latest medication updates.

    Odpowiedz
  3. Robertson
    Robertson says:

    Medication guide available. Drug leaflet available.
    [url=https://lasix4xl.top/#]buy lasix online without prescription[/url]
    Drug trends described. Drug overview available.

    Odpowiedz
  4. JeffreyPek
    JeffreyPek says:

    Comprehensive pill resource. Find medication information.
    [url=https://tadacip365n.top/order-tadacip-online.html]tadacip online uk[/url]
    Comprehensive medicine overview. Pill guide here.

    Odpowiedz
  5. JeffreyPek
    JeffreyPek says:

    Comprehensive pill overview. Comprehensive medication facts.
    [url=https://tadacip365n.top/buy-cheap-tadacip.html]tadacip cipla[/url]
    Latest medicine news. Contraindications explained here.

    Odpowiedz
  6. JeffreyPek
    JeffreyPek says:

    Administration guidelines here. Latest drug developments.
    [url=https://tadacip365n.top/where-to-buy-tadacip.html]tadacip cheap[/url]
    Get pill details. Comprehensive medication resource.

    Odpowiedz
  7. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Complete medicine overview. Comprehensive pill resource.
    [url=https://medications365.top/trust-online-pharmacy.html]viagra online canadian pharmacy[/url]
    Drug trends described. Get medicine facts.

    Odpowiedz
  8. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Complete medicine overview. Get info immediately.
    [url=https://medications365.top/mexican-online-pharmacy.html]online pharmacy technician course[/url]
    Medication pamphlet available. Access medicine information.

    Odpowiedz
  9. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Access pill details. Medicine guide here.
    [url=https://medications365.top/trust-online-pharmacy.html]finasteride online pharmacy[/url]
    Patient pill facts. Comprehensive pill resource.

    Odpowiedz
  10. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Medication effects explained. Find medicine details.
    [url=https://medications365.top/canadian-online-pharmacy.html]online pharmacy discount code[/url]
    Latest medication developments. Drug information available.

    Odpowiedz
  11. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Find medicine information. Latest pill trends.
    [url=https://medications365.top/mexican-online-pharmacy.html]pharmacy online usa[/url]
    Drug facts provided. Prescribing guidelines here.

    Odpowiedz
  12. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Patient drug guide. Drug brochure available.
    [url=https://medications365.top/trust-online-pharmacy.html]pharmacy tech online course[/url]
    Medication leaflet here. Access drug details.

    Odpowiedz
  13. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Detailed drug knowledge. Access pill information.
    [url=https://medications365.top/trust-online-pharmacy.html]online pharmacy reviews[/url]
    Drug trends described. Drug reactions explained.

    Odpowiedz
  14. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Medication trends described. Pill impacts described.
    [url=https://medications365.top/canadian-online-pharmacy.html]discount pharmacy online[/url]
    Detailed pill knowledge. Medication pamphlet available.

    Odpowiedz
  15. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Find drug details. Patient drug information.
    [url=https://medications365.top/trust-online-pharmacy.html]best online pharmacy review[/url]
    Drug information available. Formulation info listed.

    Odpowiedz
  16. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Latest medication news. Medication impacts explained.
    [url=https://medications365.top/mexican-online-pharmacy.html]pharmacy degree online[/url]
    Comprehensive drug facts. Medicine impacts described.

    Odpowiedz
  17. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Access medication details. Drug details provided.
    [url=https://medications365.top/mexican-online-pharmacy.html]pharmacy online[/url]
    Medicine details here. Recent drug developments.

    Odpowiedz
  18. Ralphphopy
    Ralphphopy says:

    Medicine brochure provided. Medication effects explained.
    [url=https://medications365.top/mexican-online-pharmacy.html]are online pharmacies legit[/url]
    Find medicine information. Medicine effects explained.

    Odpowiedz
  19. Michaelglawn
    Michaelglawn says:

    Medicine facts available. Medication facts provided.
    [url=https://tadacip365n.top/order-tadacip-online.html]tadacip without prescription[/url]
    Comprehensive pill resource. Contraindications explained here.

    Odpowiedz
  20. Kevinnog
    Kevinnog says:

    Pill guide available. Latest medicine developments.
    [url=https://diflucan2xl.top/#]buy diflucan pills online[/url]
    Medication trends described. Comprehensive pill guide.

    Odpowiedz
  21. Kevinnog
    Kevinnog says:

    Comprehensive medication facts. Current medicine trends.
    [url=https://diflucan2xl.top/#]buy diflucan pills online[/url]
    Patient medication leaflet. Latest pill trends.

    Odpowiedz
  22. Kevinnog
    Kevinnog says:

    Access medicine details. Find pill information.
    [url=https://diflucan2xl.top/#]buy diflucan online without prescription[/url]
    Medication leaflet provided. Find medicine information.

    Odpowiedz
  23. Kevinnog
    Kevinnog says:

    Current medication trends. Access pill information.
    [url=https://diflucan2xl.top/#]buy diflucan online without prescription[/url]
    Drug facts provided. Medicine information provided.

    Odpowiedz
  24. Kevinnog
    Kevinnog says:

    Comprehensive medication overview. Drug brochure available.
    [url=https://diflucan2xl.top/#]purchase diflucan online no prescription[/url]
    Drug facts here. Comprehensive pill guide.

    Odpowiedz
  25. Coreywowly
    Coreywowly says:

    Patient medicine guide. Comprehensive medicine overview.
    [url=https://prednisone2xl.top/#]where can i buy prednisone over the counter[/url]
    Medicine guide available. Medication leaflet available.

    Odpowiedz
  26. Coreywowly
    Coreywowly says:

    Find medication info. Comprehensive drug overview.
    [url=https://prednisone2xl.top/#]where can i buy prednisone for my dog[/url]
    Patient medication guide. Prescribing guidelines here.

    Odpowiedz
  27. CharlesDib
    CharlesDib says:

    Patient medicine resource. Find pill information.
    [url=http://calendar.allcapecod.com/calendar_frame.cfm?id=97471&site=https%3A%2F%2Fprednisone2xl.top]cheap prednisone 20mg[/url]
    Get medicine details. Read about medicines.

    Odpowiedz
  28. CharlesDib
    CharlesDib says:

    Find medicine information. Access drug details.
    [url=https://www.danielco.net/?URL=prednisone2xl.top]order prednisone[/url]
    Drug essentials explained. Medication data provided.

    Odpowiedz
  29. CharlesDib
    CharlesDib says:

    Misuse consequences detailed. Pill information provided.
    [url=https://toolbarqueries.google.com.my/url?sa=t&url=https%3A%2F%2Fprednisone2xl.top]buy prednisone for humans[/url]
    Medication leaflet provided. Read about drugs.

    Odpowiedz
  30. CharlesDib
    CharlesDib says:

    Pill information here. Get information instantly.
    [url=http://club.dcrjs.com/link.php?url=https%3A%2F%2Fprednisone2xl.top]prednisone for purchase[/url]
    Pill details provided. Active ingredients listed.

    Odpowiedz
  31. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Access medicine facts. Patient pill resource.
    [url=http://www.jazz4now.co.uk/guestbookmessage.php?conf=dave%40jazz4now.com&nbsp&prevpage=Guestbook&prevurl=http%3A%2F%2Fmexicanxlpharmacy.com]walmart pharmacy online[/url]
    Medication overview available. Find pill facts.

    Odpowiedz
  32. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Pill impacts described. Access pill details.
    [url=https://www.ereality.ru/goto/mexicanxlpharmacy.com]trusted online pharmacy[/url]
    Access medication details. Find pill information.

    Odpowiedz
  33. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Latest drug developments. Drug essentials explained.
    [url=http://www.calvaryofhope.org/System/Login.asp?Referer=https%3A%2F%2Fmexicanxlpharmacy.com&id=40872]adderall online pharmacy[/url]
    Patient drug resource. Get pill info.

    Odpowiedz
  34. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Drug specifics here. Medication facts provided.
    [url=https://image.google.am/url?q=https%3A%2F%2Fmexicanxlpharmacy.com]us online pharmacy[/url]
    Abuse effects detailed. Find medicine information.

    Odpowiedz
  35. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Patient pill guide. Get drug details.
    [url=https://www.ereality.ru/goto/mexicanharmine.online]cvs pharmacy online application[/url]
    Medicine guide available. Comprehensive medicine facts.

    Odpowiedz
  36. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Active ingredients listed. Medicine trends described.
    [url=https://maps.google.co.zm/url?q=https%3A%2F%2Fmexicanharmine.online]online mexican pharmacy[/url]
    Medication data provided. Pill info available.

    Odpowiedz
  37. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Recent drug developments. Access medicine facts.
    [url=http://www.boosterblog.com/vote-815901-624021.html?adresse=mexicanharmine.online]online pharmacy viagra[/url]
    Get pill info. Find medication facts.

    Odpowiedz
  38. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Drug guide provided. Pill information here.
    [url=http://socialleadwizard.net/bonus/index.php?aff=https%3A%2F%2Fmexicanharmine.online]costco online pharmacy[/url]
    Access drug data. Pill leaflet here.

    Odpowiedz
  39. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Drug reactions explained. Prescribing details available.
    [url=https://hobowars.com/game/linker.php?url=https%3A%2F%2Flasix4xl.top]buy lasix[/url]
    Access drug details. Drug details provided.

    Odpowiedz
  40. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Medication effects explained. Comprehensive drug facts.
    [url=https://smootheat.com/contact/report?url=https%3A%2F%2Flasix4xl.top]lasix generic[/url]
    Drug overview available. Comprehensive drug resource.

    Odpowiedz
  41. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Get pill details. Medication trends described.
    [url=https://www.the-mainboard.com/proxy.php?link=https%3A%2F%2Flasix4xl.top]lasix 40 mg[/url]
    Get medication facts. Misuse consequences detailed.

    Odpowiedz
  42. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Find medication information. Medication essentials explained.
    [url=https://top.hange.jp/linkdispatch/dispatch?targetUrl=http%3A%2F%2Flasix4xl.top]purchase lasix online no prescription[/url]
    Find medicine details. Pill guide here.

    Odpowiedz
  43. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Pill guide available. Drug facts here.
    [url=https://davidpawson.org/resources/resource/416?return_url=https%3A%2F%2Flasix4xl.top%2F]buy lasix cheap[/url]
    Side effects listed. Brand names listed.

    Odpowiedz
  44. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Find pill info. Access pill facts.
    [url=http://www.boosterforum.com/vote-374818-217976.html?adresse=edpillrx.top&popup=1]ed pills otc[/url]
    Access drug details. Medication guide available.

    Odpowiedz
  45. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Access medication details. Pill facts available.
    [url=http://www.burstek.com/RedirectPage.php?ip=89.78.118.181&proctoblocktimeout=1&reason=4&url=http%3A%2F%2Fedpillrx.top%2F&value=Anonymizers]cheap erectile dysfunction pill[/url]
    Latest pill trends. Abuse effects detailed.

    Odpowiedz
  46. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Medication overview available. Comprehensive drug resource.
    [url=http://www.boosterblog.es/votar-12428-11629.html?adresse=edpillrx.top&quot]buy ed pills online[/url]
    Pill guide here. Medication guide here.

    Odpowiedz
  47. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Pill trends described. Latest drug developments.
    [url=https://www.morgeneyer.de/ahnen/login/default.aspx?returnurl=http%3A%2F%2Fedpillrx.top%2F]male erection pills[/url]
    Medication impacts described. Get information instantly.

    Odpowiedz
  48. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Pill impacts described. Patient medicine guide.
    [url=http://www.boosterblog.com/vote-815901-624021.html?adresse=edpillrx.top]ed pills[/url]
    Active ingredients listed. Find medication details.

    Odpowiedz
  49. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Access pill details. Misuse consequences detailed.
    [url=https://top.hange.jp/linkdispatch/dispatch?targetUrl=http%3A%2F%2Fedpillrx.top]non prescription ed pills[/url]
    Pill guide available. Abuse effects detailed.

    Odpowiedz
  50. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Find medication info. Find medicine details.
    [url=http://www.webclap.com/php/jump.php?url=http%3A%2F%2Fedpillrx.top]men’s ed pills[/url]
    Medication impacts described. Side effects explained.

    Odpowiedz
  51. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Comprehensive medicine resource. Latest pill news.
    [url=http://www.ixawiki.com/link.php?url=https%3A%2F%2Fbuyedxpills.store]ed medication[/url]
    Access pill facts. Detailed pill knowledge.

    Odpowiedz
  52. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Access medicine information. Pill leaflet provided.
    [url=http://www.cherrybb.jp/test/link.cgi/buyedxpills.store]best otc ed pills[/url]
    Medicine impacts described. Comprehensive pill resource.

    Odpowiedz
  53. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Access medicine facts. Latest pill developments.
    [url=https://arinastar.ru/forum/away.php?s=https%3A%2F%2Fbuyedxpills.store]best ed pills[/url]
    Patient medicine info. Medication impacts described.

    Odpowiedz
  54. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Pill information available. Pill guide available.
    [url=https://www.google.al/url?q=https%3A%2F%2Fbuyedxpills.store]buy erection pills[/url]
    Drug specifics here. Medicine impacts described.

    Odpowiedz
  55. Dwightliema
    Dwightliema says:

    Latest medication news. Patient medication resource.
    [url=https://scanverify.com/siteverify.php?site=buyedxpills.store]best ed pills online[/url]
    Access medicine details. Medication information here.

    Odpowiedz
  56. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Medication resource available. Access drug facts.
    [url=http://www.intrahealthgroup.com/?URL=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]buy ed pills pills online[/url]
    Dosing guidelines here. Current medication trends.

    Odpowiedz
  57. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Access pill details. Pill facts provided.
    [url=http://transfer-talk.herokuapp.com/l?l=http%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]purchase ed meds[/url]
    Overdose effects detailed. Side effects listed.

    Odpowiedz
  58. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Patient medicine resource. Detailed pill knowledge.
    [url=https://congnghebitcoin.com/proxy.php?link=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]ed pills online[/url]
    Pill information here. Side effects listed.

    Odpowiedz
  59. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Drug effects explained. Get details now.
    [url=https://toolbarqueries.google.ac/url?q=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]ed pills online[/url]
    Drug overview available. Patient medication guide.

    Odpowiedz
  60. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Get pill details. Access medication facts.
    [url=https://www.google.com.ua/url?q=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]erectile dysfunction pills online[/url]
    Drug leaflet available. Medicine essentials explained.

    Odpowiedz
  61. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Latest medication updates. Medicine resource available.
    [url=https://www.footballzaa.com/out.php?url=http%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com%2F]buy ed meds online[/url]
    Access medicine information. Generic names listed.

    Odpowiedz
  62. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Latest pill updates. Pill essentials explained.
    [url=https://arinastar.ru/forum/away.php?s=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]purchase ed pills[/url]
    Latest pill updates. Formulation info listed.

    Odpowiedz
  63. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Pill impacts explained. Latest drug developments.
    [url=https://www.thri.xxx/redirect?url=http%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com%2F]buy ed pills medication[/url]
    Complete pill overview. Misuse consequences detailed.

    Odpowiedz
  64. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Medicine facts provided. Pill facts available.
    [url=https://www.google.is/url?q=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]buy ed pills cheap[/url]
    Complete medication overview. Get medicine info.

    Odpowiedz
  65. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Drug specifics here. Latest medication updates.
    [url=https://davidpawson.org/resources/resource/416?return_url=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com%2F]buy ed pills usa[/url]
    Misuse consequences detailed. Get medicine info.

    Odpowiedz
  66. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Drug info here. Formulation info listed.
    [url=https://maps.google.co.ck/url?q=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]buy ed pills cheap[/url]
    Current medication trends. Access medication details.

    Odpowiedz
  67. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Generic names listed. Medication guide available.
    [url=http://www.lanarkcob.org/System/Login.asp?Referer=https%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com&id=45268]where buy ed pills[/url]
    Detailed drug knowledge. Get info now.

    Odpowiedz
  68. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Latest medicine developments. Pill impacts explained.
    [url=https://www.mundijuegos.com/messages/redirect.php?url=http%3A%2F%2Fwww.erectiledysfunctionpills-365.com]buy ed pills no prescription[/url]
    Pill facts provided. Drug overview available.

    Odpowiedz
  69. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Medication information here. Pill guide available.
    [url=https://image.google.am/url?q=https%3A%2F%2Fpropecia24x77.top]finasteride[/url]
    Latest medication updates. Short-term impacts described.

    Odpowiedz
  70. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Find medicine information. Comprehensive drug resource.
    [url=https://www.goodbusinesscomm.com/siteverify.php?ref=stp&site=propecia24x77.top%2Fcollections%2Fsomnuz-mattress%3A%3A%3A]buy proscar with no prescription[/url]
    Find medication info. Patient pill guide.

    Odpowiedz
  71. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Patient pill guide. Patient pill guide.
    [url=http://www.lanarkcob.org/System/Login.asp?Referer=https%3A%2F%2Fpropecia24x77.top&id=45268]buy finasteride online[/url]
    Brand names listed. Comprehensive pill guide.

    Odpowiedz
  72. Louiscalty
    Louiscalty says:

    Access medication details. Complete medicine overview.
    [url=http://www.flugzeugmarkt.eu/url?q=https%3A%2F%2Fpropecia24x77.top]buy finasteride[/url]
    Find medication details. Find medication information.

    Odpowiedz
  73. Lamardog
    Lamardog says:

    Access medicine information. Brand names listed.
    [url=https://www.ereality.ru/goto/www.propecia4xl.top]finasteride[/url]
    Comprehensive pill guide. Medicine resource available.

    Odpowiedz
  74. Lamardog
    Lamardog says:

    Find pill information. Complete medication overview.
    [url=http://lbast.ru/zhg_img.php?url=http%3A%2F%2Fwww.propecia4xl.top%2F]order proscar[/url]
    Detailed drug knowledge. Medication resource here.

    Odpowiedz
  75. Lamardog
    Lamardog says:

    Comprehensive medicine resource. Patient pill resource.
    [url=https://www.bingosearch.com/cgi-bin/websearch/search.pl?Terms=https%3A%2F%2Fwww.propecia4xl.top]buy finasteride[/url]
    Current medicine trends. Drug information here.

    Odpowiedz
  76. Gavintal
    Gavintal says:

    Pill impacts explained. Interactions explained here.
    [url=https://imitrex2rp.top/index.html]sumatriptan 2gm[/url]
    Medicine essentials explained. Patient medication resource.

    Odpowiedz
  77. Gavintal
    Gavintal says:

    Comprehensive pill overview. Medicine guide here.
    [url=https://imitrex2rp.top/index.html]sumatriptan dehydration[/url]
    Drug impacts explained. Prescribing details available.

    Odpowiedz
  78. Gavintal
    Gavintal says:

    Abuse effects detailed. Medication facts provided.
    [url=https://imitrex2rp.top/index.html]imitrex bioavailability[/url]
    Medicine trends described. Medication pamphlet available.

    Odpowiedz